ΙΚΑ, ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΟΑΕΕ Αναλυτικός οδηγός: Οι μειώσεις στις συντάξεις ανά ασφαλιστικό ταμείο

ΙΚΑ, ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΟΑΕΕ

Αναλυτικός οδηγός: Οι μειώσεις στις συντάξεις ανά ασφαλιστικό ταμείο

Μειώσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις έως και 18% έρχονται το 2019 για περίπου 1,1 εκατομμύριο συνταξιούχους, μέσω της συμφωνίας που «κλείδωσε» ανάμεσα σε δανειστές και κυβέρνηση.

• ΕΘΝΟΣ
• 9:00, 3/5 , ενημερώθηκε

• 13

Εναν χρόνο νωρίτερα, το 2018, αναμένεται αναπροσαρμογή της βάσης υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για 1,4 εκατ. ασφαλισμένους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες.

Η ποσοστιαία εισφορά (π.χ. 27%) του τρέχοντος έτους θα επιβάλλεται στο εισόδημα του προηγούμενου χρόνου, προτού όμως αφαιρεθούν τα περσινά ασφάλιστρα.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτή η αύξηση της βάσης υπολογισμού, που μπορεί να αγγίξει και τις οκτώ ποσοστιαίες μονάδες, θα συνδυαστεί με μία έκπτωση ενιαία για όλους, με στόχο να ισοσκελιστεί η επιβάρυνση.

Στο μέτωπο των συντάξεων, το «ταβάνι» της περικοπής ορίστηκε τελικά στο 18% και όχι στο 22%, όπως προέβλεπε το αρχικό κείμενο της συμφωνίας τόσο για τις κύριες όσο και για τις επικουρικές. Οι μειώσεις αφορούν μόνο όσους έχουν προσωπική διαφορά στη σύνταξή τους, καθώς το «ψαλίδι» δεν θα πέσει συλλήβδην σε όλες τις συντάξεις.

Ποιοι πλήττονται
Η μέση μείωση κυμαίνεται στο 9%-10%. Πλήττονται όσοι έχουν διαφορά ανάμεσα στην παλαιά σύνταξη και τη νέα όπως υπολογίζεται με τον νόμο Κατρούγκαλου και θα χάσουν από αυτή τη διαφορά τόσο ώστε το συνολικό ποσό της σύνταξής τους -κύριας ή επικουρικής- να μη μειωθεί πάνω από 18%.

Το ποσοστιαίο πλαφόν «δείχνει» περικοπές μέχρι 300 ευρώ στις κύριες και 70 ευρώ στις επικουρικές. Οι τελευταίες μπήκαν στο μείγμα των μέτρων για να βγει ο λογαριασμός (1% του ΑΕΠ) και να μη χάσουν οι κύριες το σύνολο της προσωπικής τους διαφοράς που αγγίζει σε ορισμένες περιπτώσεις (ΟΑΕΕ - ΤΕΒΕ) το 39%.

Aκόμη και για τους διπλά χαμένους η μείωση στο άθροισμα του συνταξιοδοτικού εισοδήματος δεν θα ξεπερνά το 18%. Στους διπλά χαμένους συγκαταλέγονται περίπου 100.000 συνταξιούχοι που χάνουν και από την κύρια και από την επικουρική. Οι 60.000 από αυτούς θα χάσουν τα περισσότερα, καθώς είναι εκείνοι που εισπράττουν σήμερα σημαντικές προσωπικές διαφορές στην επικουρική τους.

Στην προκρούστεια κλίνη μπαίνουν το 2019 επικουρικές που δεν κόπηκαν πέρυσι το καλοκαίρι και ανήκουν σε συνταξιούχους που εισπράττουν σήμερα κάτω από 1.300 ευρώ άθροισμα κύριας και επικουρικής (καθαρά 1.170). Πρόκειται κυρίως για:

• Μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα (ΙΚΑ - ΕΤΕΑΜ) που αποχώρησαν με πάνω από 25 χρόνια ασφάλισης και υψηλούς μισθούς (22η κλάση και πάνω). Η μέση προσωπική διαφορά στο πρ. ΕΤΕΑΜ κυμαίνεται στα 50 ευρώ.

• Βενζινοπώλες και αρτοποιούς του τ. ΟΑΕΕ. Χάνουν σημαντικά και από τη μείωση της προσωπικής διαφοράς στην κύρια αλλά και από την επικουρική. Είναι από τους ελάχιστους ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν επικουρική. Οι βενζινοπώλες κινδυνεύουν με απώλειες της τάξης των 70 ευρώ στην επικουρική σύνταξη.

• Τουριστικούς και ναυτιλιακούς υπάλληλους του τ. ΤΕΑΥΝΤΠ. Εχουν μέση προσωπική διαφορά στην επικουρική 60-70 ευρώ.

• Εμποροϋπαλλήλους. Χάνουν σημαντικά από την επικουρική, καθώς έχουν προσωπικές διαφορές κατά μ.ό. 60-70 ευρώ, αλλά δεν μετρούν σημαντικές απώλειες στην κύρια.

• Τραπεζοϋπαλλήλους της πρώην Πίστεως (ΤΑΠΤ). Εχουν μέση προσωπική διαφορά στα 80 ευρώ στην επικουρική σύνταξη.

ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ
Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και το βέτο για τις ομαδικές απολύσεις

Επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων τον Σεπτέμβριο του 2018, κατάργηση του βέτο που διατηρούσε το υπουργείο Εργασίας (μέσω και του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας) για τις ομαδικές απολύσεις, αλλά διατήρηση των ισχυόντων ορίων ως έχουν, όπως επίσης μικρές αλλαγές στο συνδικαλιστικό νόμο περιλαμβάνει το πακέτο των αλλαγών στα εργασιακά. Ειδικότερα, η συμφωνία ανάμεσα σε δανειστές και ελληνική κυβέρνηση προβλέπει ότι:

• Η αναστολή της αρχής της επεκτασιμότητας (επέκταση των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συμβάσεων) και της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης (σε περίπτωση συρροής) θα ισχύει μέχρι τη λήξη του προγράμματος του ESM, δηλαδή μέχρι τις 31 Αυγούστου 2018. Η ελληνική πλευρά δεσμεύτηκε για ένα αξιόπιστο διοικητικό σύστημα -π.χ. μέσω της «Εργάνης»- που θα ελέγχει την αντιπροσωπευτικότητα των κλαδικών συμβάσεων.

• Διατήρηση ως έχουν των ισχυόντων ορίων για τις ομαδικές απολύσεις, αλλά κατάργηση της σημερινής διοικητικής διαδικασίας και του δικαιώματος για βέτο που διατηρεί το υπουργείο μέσω και του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας (ΑΣΕ). Η ευθύνη για τον έλεγχο της διαδικασίας που θα κινείται χρονικά κοντά στο τρίμηνο περνάει εξ ολοκλήρου στο ΑΣΕ, το οποίο δεν θα θέτει βέτο, αλλά αλλάζει σύνθεση ώστε να υπάρχει ισοσκελισμένη συμμετοχή εργοδοτών, εργαζομένων και κράτους. Οι εργοδότες θα υποβάλλουν «κοινωνικό πλάνο», αφού πρώτα διαβουλευθούν με τους εργαζομένους επί τουλάχιστον τριάντα ημέρες και έρθουν σε επικοινωνία με τον ΟΑΕΔ. Το «κοινωνικό πλάνο» θα περιλαμβάνει ειδική δέσμη μέτρων για τους απολυμένους, π.χ. επανεκπαίδευση, κατάρτιση, έξτρα αποζημιώσεις, δέσμευση για επαναπρόσληψή τους μετά την κρίση κ.ά. Τα όρια για τα οποία το ΔΝΤ ζητούσε διπλασιασμό παραμένουν ως έχουν. Διατηρείται και το ποσοστιαίο όριο (5%) και το απόλυτο (έως τριάντα εργαζόμενοι).

• Περιορισμένες παρεμβάσεις στον συνδικαλιστικό νόμο για τις άδειες και τους λόγους απόλυσης των συνδικαλιστών, όπως και το ηλεκτρονικό μητρώο των συνδικάτων. Η απαγόρευση του «λοκ άουτ» μένει ως έχει.

Για «σκληρό και βάρβαρο πακέτο μέτρων σε συντάξεις, εργασιακές σχέσεις και επιδόματα» κάνει λόγο η ΓΣΕΕ, που προκήρυξε 24ωρη γενική απεργία για την Τετάρτη 17 Μαΐου, από κοινού με την ΑΔΕΔΥ και κοινωνικούς και επιστημονικούς φορείς της χώρας. Η απεργιακή κινητοποίηση θα τροποποιηθεί άμεσα σε περίπτωση που η κυβέρνηση επισπεύσει τις διαδικασίες κατάθεσης των μέτρων στη Βουλή.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ
Μεγάλοι χαμένοι οι συνταξιούχοι του πρώην ΤΕΒΕ και του Δημοσίου

Μεγάλοι χαμένοι από το «ψαλίδι» στις προσωπικές διαφορές των κύριων συντάξεων είναι οι συνταξιούχοι του πρώην ΤΕΒΕ και του Δημοσίου. Στο πρώην ΤΕΒΕ χάνουν σχεδόν όλοι, ενώ φτάνουν στο πλαφόν του 18% όλοι όσοι έχουν πάνω από 20ετία ασφάλισης σε μέσες και υψηλές κατηγορίες (5η-6η κλάση και πάνω). Στο Δημόσιο διασώζονται μόνο όσοι αποχώρησαν με λιγότερα από είκοσι χρόνια, ενώ τη μεγαλύτερη μείωση θα δουν οι ΠΕ με 35-40 χρόνια ασφάλισης και οι ΤΕ και ΔΕ με 35 χρόνια ασφάλισης (ένστολοι, γιατροί του ΕΣΥ, πανεπιστημιακοί). Χαμένοι είναι επίσης συνταξιούχοι του Ταμείου Νομικών και του ΤΣΑΥ, του πρώην ΤΑΕ-ΟΑΕΕ και ΤΣΜΕΔΕ.

«Η συμφωνία φέρνει για το 2019 νέες περικοπές στις συντάξεις των συνήθων στόχων, δηλαδή των συνταξιούχων με πολλά έτη ασφάλισης που έχουν καταβάλει υψηλές εισφορές. Η συρρίκνωση ή η πλήρης περικοπή της προσωπικής διαφοράς σε κύριες και επικουρικές συντάξεις θα έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια έως και δύο συντάξεων για τουλάχιστον 900.000 συνταξιούχους» σημειώνει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης.

Οι πολλαπλών ταχυτήτων μειώσεις με κόφτη στο 18% αγγίζουν και συντάξεις χηρείας και αναπηρίας. Αν και στις χαμηλές δεν εντοπίζονται γενικά προσωπικές διαφορές, ειδικοί προειδοποιούν ότι κινδυνεύουν να πληγούν συνταξιούχοι κατωτάτων ορίων.

Για παράδειγμα, μητέρες ανηλίκων που συνταξιοδοτήθηκαν με μειωμένη ή άτομα με αναπηρία που επηρεάζονται από τη μείωση της εθνικής. Από το μαχαίρι κινδυνεύουν και επιδόματα αναπηρίας που υπολογίζονται ως ποσοστό της σύνταξης. Από το υπουργείο πάντως σημειώνουν ότι πλήρης εικόνα θα υπάρχει όταν ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός των κύριων συντάξεων στα τέλη του 2017 - αρχές του 2018. Τότε θα ρυθμιστούν όλα τα επιμέρους θέματα.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ