Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Νόμου 3226/2004 δικαιούχοι δωρεάν νομικής βοήθειας είναι οι Έλληνες πολίτες με χαμηλό εισόδημα, αλλά και οι χαμηλού εισοδήματος πολίτες άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως επίσης και τρίτου κράτους ή ανιθαγενείς, εφόσον έχουν, νομίμως, κατοικία ή συνήθη διαμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι προϋποθέσεις για την παροχή νομικής βοήθειας είναι οι εξής:




1. Xαμηλό ετήσιο εισόδημα
Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 2 του Ν. 3226/2004, πολίτες χαμηλού εισοδήματος, δικαιούχοι νομικής βοήθειας, είναι εκείνοι των οποίων το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τα δύο τρίτα των κατώτατων ετήσιων ατομικών αποδοχών που προβλέπει η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.
Σε περίπτωση ενδοοικογενειακής διαφοράς ή διένεξης, δε λαμβάνεται υπόψη το εισόδημα εκείνου με τον οποίο υπάρχει η διαφορά ή διένεξη.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, το ύψος του εισοδήματος ποικίλλει, ανάλογα με το Πρωτοδικείο, από 5.800 – 7.000 ευρώ.
2. Αίτηση του δικαιούχου
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Ν. 3226/2014, η νομική βοήθεια παρέχεται ύστερα από αίτηση του δικαιούχου, στην οποία αναφέρεται συνοπτικά το αντικείμενο της δίκης ή της πράξης και τα στοιχεία που βεβαιώνουν τη συνδρομή των προϋποθέσεων για την παροχή της βοήθειας.
Στην αίτηση επισυνάπτονται τα αναγκαία δικαιολογητικά αποδεικτικά της οικονομικής καταστάσεως και ιδίως:
Α. Αντίγραφο φορολογικής δήλωσης ή βεβαίωση του εφόρου ότι δεν υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης, αντίγραφο δήλωσης περιουσιακής καταστάσεως, εκκαθαριστικού σημειώματος,
Β. Α.Φ.Μ.,
Γ. Βεβαιώσεις υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας, ένορκες βεβαιώσεις,
Δ. Αποδεικτικά της κατοικίας ή διαμονής, εάν πρόκειται για πολίτη τρίτου κράτους (π.χ. λογαριασμός ΔΕΗ).
Η αίτηση και τα δικαιολογητικά υποβάλλονται δεκαπέντε τουλάχιστον ημέρες πριν από τη δίκη ή την πράξη για την οποία ζητείται η παροχή νομικής βοήθειας.
Η προθεσμία μπορεί να συντμηθεί σε περίπτωση μεταγενέστερης κλήτευσης, ενώ η διαδικασία διεξάγεται ατελώς και δεν είναι υποχρεωτική η παράσταση με δικηγόρο.
Αντικείμενο βοήθειας
Η παροχή νομικής βοήθειας αφορά σε υποθέσεις ποινικού, αστικού και εμπορικού χαρακτήρα.
Η παροχή νομικής βοήθειας σε ποινικές υποθέσεις συνίσταται στο διορισμό συνηγόρου.
Ως προς τις ποινικές υποθέσεις, η παροχή νομικής βοήθειας σε ποινικές υποθέσεις συνίσταται στο διορισμό συνηγόρου.
Ως προς τις υποθέσεις αστικού/εμπορικού χαρακτήρα, η βοήθεια συνίσταται στην απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής μέρους ή του συνόλου των εξόδων της διαδικασίας και, εφόσον ειδικώς ζητηθεί, στο διορισμό δικηγόρου, συμβολαιογράφου και δικαστικού επιμελητή, με την εντολή να υπερασπιστούν τον δικαιούχο, να τον εκπροσωπήσουν στο δικαστήριο και να του δώσουν τη βοήθεια που χρειάζεται για να γίνουν οι αναγκαίες πράξεις.
Η απαλλαγή περιλαμβάνει ιδίως τα τέλη χαρτοσήμου, το τέλος δικαστικού ενσήμου, το τέλος απογράφου και τις προσαυξήσεις τους, τα δικαιώματα των μαρτύρων, των πραγματογνωμόνων, τα δικαιώματα ή την αμοιβή του διοριζόμενου δικηγόρου, συμβολαιογράφου και δικαστικού επιμελητή, καθώς και την υποχρέωση εγγυοδοσίας για τα έξοδα αυτά.
Ποια είναι η αρμόδια αρχή
Αρμόδια αρχή για την εξέταση της αίτησης παροχής νομικής βοήθειας σε ποινικές υποθέσεις είναι ο πρόεδρος του δικαστηρίου στο οποίο εκκρεμεί προς εκδίκαση η υπόθεση του αιτούντος ή ενώπιον της οποίας πρέπει να ασκηθεί το σχετικό ένδικο μέσο ή βοήθημα.
Αρμόδια αρχή για την εξέταση της αίτησης παροχής νομικής βοήθειας σε υποθέσεις αστικού και εμπορικού χαρακτήρα είναι ο ειρηνοδίκης, ο δικαστής του Μονομελούς Πρωτοδικείου ή ο πρόεδρος του δικαστηρίου στο οποίο εκκρεμεί ή πρόκειται να εισαχθεί η δίκη και, εάν πρόκειται για πράξεις που είναι άσχετες με δίκη, από τον ειρηνοδίκη της κατοικίας του αιτούντος.
Χρήσιμες Διευθύνσεις και τηλέφωνα
– Πρόγραμμα παροχής νομικής βοήθειας Πρωτοδικείου Αθηνών
Για ποινικές υποθέσεις (μηνύσεις, καταγγελίες κοκ) : Πρώην Ευελπίδων, Κτίριο 9, 1ος όροφος, γραφείο «Βουλεύματα» Ώρες λειτουργίας 9-13, Τηλ: 210 8827062
Για αστικές υποθέσεις (ασφαλιστικά μέτρα, περιοριστικοί όροι, διαζύγια κοκ): Πρώην Ευελπίδων, Κτίριο 5, 1ος όροφος, γραφείο 1γ«Ασφαλιστικά μέτρα»Ώρες λειτουργίας 8.30-13.00 Τηλ: 210 8843014
– Πρόγραμμα παροχής νομικής βοήθειας Πρωτοδικείου Πειραιά Σκουζέ 3, 5ος όροφος, γραφείο 514 Ώρες λειτουργίας: από 8.30 (ενδείκνυται να πάτε νωρίς)Τηλ:210 4582074, 210 4582156
– Πρόγραμμα παροχής νομικής βοήθειας Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης
Δικαστικό μέγαρο Θεσσαλονίκης, 26ης Οκτωβρίου 5, 4ος όροφος, γραφεία Δικηγορικού Συλλόγου, γραφείο 405 Ώρες λειτουργίας 8-2.30,Τηλ: 2310507405
Σημείωση: Για τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδος, μπορείτε να καλείτε στα κατά τόπο αρμόδια Πρωτοδικεία για να ρωτήσετε το αρμόδιο γραφείο. Σε κάθε περίπτωση, ο κατάλογος αυτός είναι υπό συμπλήρωση με τα στοιχεία των υπόλοιπων Πρωτοδικείων.