ΤΡΑΠΕΖΕΣ Ρυθμίσεις στα κόκκινα δάνεια

ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Ρυθμίσεις στα κόκκινα δάνεια

Της Ειρήνης Σακελλάρη
irsakel@pegasus.gr

Με επίκεντρο τις ρυθμίσεις των δανείων τους στα πιστωτικά ιδρύματα, οι επιχειρήσεις δίνουν μάχη για την επιβίωσή τους έως ότου ανοίξουν οι στρόφιγγες της χρηματοδότησης από τις τράπεζες, κάτι που δεν εκτιμάται ως ιδιαίτερα πιθανό τουλάχιστον στο πρώτο τρίμηνο του 2013.

Στόχος των επιχειρήσεων αλλά και των τραπεζών που έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου, ώστε οι χρηματοδοτήσεις των επιχειρήσεων να μετατραπούν από βραχυπρόθεσμες σε μακροπρόθεσμες -όπου αυτό είναι εφικτό- με χρήση εμπράγματων εγγυήσεων. Είναι χαρακτηριστικό πως οι τράπεζες σε συνεννόηση μεταξύ τους αλλά και με τις επιχειρήσεις-πελάτες τους προσπαθούν με κάθε τρόπο να προβούν σε ρυθμίσεις δανείων, βελτιώνοντας με τον τρόπο αυτόν τους ισολογισμούς των εταιρειών, κάτι το οποίο σημαίνει και εξοικονόμηση κεφαλαίων και για τις ίδιες τις τράπεζες.

Ο στόχος και το αποτέλεσμα των ενεργειών αυτών, ενόψει του τέλους του έτους, είναι διττός: επιβίωση και αναμόρφωση των ισολογισμών των εταιρειών έως ότου υπάρξουν νέες εισροές κεφαλαίων και καταστεί εφικτή η πραγματική χρηματοδότηση των εταιρειών και διαχείριση των λιγοστών διαθέσιμων από τις τράπεζες πόρων ώστε να περιορίσουν κατά το δυνατόν τις ζημίες τους.Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, τα επιχειρηματικά δάνεια σε καθυστέρηση διαμορφώνονταν στο 22% του συνόλου των χορηγηθέντων δανείων της κατηγορίας, με αυξητική τάση, η οποία βάσει εκτιμήσεων θα έχει ως αποτέλεσμα στο τέλος του έτους αυτά να έχουν διαμορφωθεί μεταξύ 26%-28%.

Οι χορηγήσεις στο σύνολό τους, με βάση τα στοιχεία του Ιουνίου, ξεπερνούσαν ελαφρώς τα 240 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 114,55 δισ. αφορούσαν επιχειρηματικά δάνεια, τα 77 δισ. στεγαστικά, τα 31,70 δισ. καταναλωτικά και τα λοιπά δάνεια πλησίαζαν τα 17 δισ. ευρώ. Σε καθυστέρηση βρίσκονταν πλέον των 25 δισ. ευρώ επιχειρηματικά δάνεια, ενώ η συγκεκριμένη τάση βαίνει αυξανόμενη και λόγω του περιορισμού της πιστωτικής επέκτασης.

Η παραπάνω εικόνα αντικατοπτρίζει μία πολύ σκληρή πραγματικότητα, που τράπεζες και επιχειρήσεις καλούνται από κοινού να διαχειριστούν.

Επιμήκυνση 
Η επιμήκυνση του δανεισμού είναι το σημαντικότερο εργαλείο που έχουν στα χέρια τους οι δύο πλευρές. Προκειμένου ο στόχος να επιτευχθεί, οι τράπεζες δέχονται πλήθος εμπράγματων ασφαλειών από τις επιχειρήσεις -που στο παρελθόν δεν γίνονταν αποδεκτές- αλλά ακόμη και από τους βασικούς μετόχους των επιχειρήσεων. Ετσι, πέρα από ακίνητα, μηχανήματα, τίτλους, δεκτές γίνονται ως εγγυήσεις και επιταγές αλλά και άλλες επιβεβαιωμένες μέσω συμβάσεων απαιτήσεις πελατών των εταιρειών, ιδιαίτερα αν αυτές αποτελούν απαιτήσεις τους από τον δημόσιο τομέα.

Η τακτική αυτή μικραίνει τις δόσεις των δανείων, αλλά συχνά και το επιτόκιο, διαμορφώνοντας σε αρκετές περιπτώσεις δυνατότητα βιωσιμότητας των επιχειρήσεων. Συγχρόνως, οι τράπεζες εγκαθιστούν κυρίως στις μεγάλες και υπερδανεισμένες εταιρείες ή εταιρείες στις οποίες έχει γίνει μεγάλη αναδιάρθρωση δανείων, ορκωτούς ελεγκτές οι οποίοι παρακολουθούν κυρίως τις χρηματοροές των επιχειρήσεων αυτών, ώστε να είναι δυνατή και η αποπληρωμή των δανείων. Τούτο σημαίνει ότι ελέγχονται σχολαστικά οι δαπάνες των εταιρειών και ιδιαίτερα οι δαπάνες που σχετίζονται με τους βασικούς μετόχους των επιχειρήσεων.

Τρεις δείκτες για τη βιωσιμότητα των εταιρειών
Σε τρία σημεία επικεντρώνονται οι ορκωτοί ελεγκτές όσον αφορά τους ισολογισμούς των μεγάλων εταιρειών. Βασικό σημείο αποτελεί ο δανεισμός και η σχέση δανεισμού και ιδίων κεφαλαίων των εταιρειών. Καθώς τα ίδια κεφάλαια των εταιρειών συρρικνώνονται, ο δανεισμός -αν και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν επεκτείνεται- αποτελεί απειλή ως προς την εξέλιξη της πορείας των εταιρειών. Δεύτερη παράμετρος είναι ο χρόνος εξόφλησης των απαιτήσεων των πελατών τους, ο οποίος το τελευταίο διάστημα βαίνει διαρκώς αυξανόμενος.

Τρίτο σημαντικό στοιχείο, το οποίο ελέγχουν οι ορκωτοί, είναι οι δαπάνες των εταιρειών και κυρίως οι δαπάνες που σχετίζονται με τη μισθοδοσία τους.

Η δαπάνη αυτή, κατά τους ορκωτούς ελεγκτές, παραμένει ανελαστική, παρά το γεγονός ότι στην πλειονότητα των επιχειρήσεων έχει υποστεί σημαντική μείωση. Ο λόγος που την χαρακτηρίζουν ως τέτοια είναι επειδή έχει άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα προσφερομένων προϊόντων και υπηρεσιών από την επιχείρηση και άρα στην ανταγωνιστικότητά τους.

Αυτοί είναι και κυρίως οι δείκτες με τους οποίους οι ορκωτοί δουλεύουν, ώστε να δώσουν και στις τράπεζες, δεδομένων των συνθηκών, την εικόνα βιωσιμότητας των επιχειρήσεων.