ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ – ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΜΙΣΘΟΥ

Από τον Βασίλη  Πρασσά -Εξειδικευμένο Σύμβουλος Εργασιακών Θεμάτων
1. Αν κλείσει η επιχείρηση του εργαζομένου με υποχρεωτική απόφαση (π.χ.κλείσιμο σχολείων, φροντιστηρίων, παιδοτόπων, καφέ, μπαρ, κομμωτηρίων κ.λ.π.), τι αποδοχές δικαιούται ο εργαζόμενος;
Ο εργοδότης δεν έχει καμία υποχρέωση χορήγησης αποδοχών. Kι αυτό διότι η απόφαση το κλείσιμο των επιχειρήσεων προέκυψε λόγω ανωτέρας βίας. Ανωτέρα βία υπάρχει όταν απρόβλεπτο και αναπότρεπτο είναι όχι μόνο το αφετήριο γεγονός, αλλά και η προκαλούμενη από αυτό ζημιά. Αν η ανωτέρα βία προκαλεί περιορισμένη ή προσωρινή μόνο αδυναμία του εργοδότη να αποδεχθεί την εργασία των μισθωτών, ο εργοδότης απαλλάσσεται, κατά το άρθρο 656 Α.Κ., μόνο από την πληρωμή μισθών υπερημερίας. (Έγγραφο: 35870/661/07-08-2017)
2. Τι αποδοχές θα λάβουν οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων που παραμένουν κλειστές με απόφαση δημόσιας αρχής;
Με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 14.3.2020 θεσπίζεται ειδικός μηχανισμός στήριξης των εργαζομένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας σε επιχειρήσεις-εργοδότες, των οποίων η λειτουργία έχει προσωρινά απαγορευθεί λόγω των έκτακτων μέτρων αντιμετώπισης του κορωνοϊού, συμπεριλαμβανομένων μέτρων οικονομικής στήριξης, αποζημίωσης ειδικού σκοπού, ασφαλιστικής κάλυψης, έκτακτων επιδομάτων και επιταγών κατάρτισης. Άρα αναμένουμε την εξειδίκευση αυτού του μέτρου η οποία σύμφωνα με πληροφορίες της επιστημονικής ομάδας της Epsilon Net, θα παρέχουν μηνιαίο επίδομα (έως 500€) σε κάθε εργαζόμενο με παράλληλη κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών
3. Θα ισχύσει το ίδιο και με τους εργαζόμενους της μερικής (ή εκ περιτροπής απασχόλησης);
Ναι. Και οι εργαζόμενοι μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης θα δικαιούνται το ίδιο – κρατικό – επίδομα καθώς και αυτοί δεν θα λαμβάνουν αποδοχές από τον εργοδότη τους. Πιθανότατα θα υπάρξει αναλογική αντιμετώπιση στην παροχή του επιδόματος με βάση τις εβδομαδιαίες ώρες απασχόλησής τους.
4. Με ποιο τρόπο θα γίνεται η ενημέρωση του κράτους για το κλείσιμο της επιχείρησης ούτως ώστε να δρομολογηθεί η πληρωμή των εργαζομένων από το κράτος;
Οι επιχειρήσεις-εργοδότες στους οποίους επιβάλλεται ή έχει επιβληθεί το μέτρο της προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας, κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής, υποχρεούνται να υποβάλουν υπεύθυνη δήλωση στο Πληροφοριακό Σύστημα (Π.Σ.) ΕΡΓΑΝΗ του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με την οποία δηλώνουν ότι η επιχείρησή τους τελεί υπό το καθεστώς προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας. Τα στοιχεία των εργαζομένων των επιχειρήσεων αυτών αντλούνται αυτόματα από το Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ.
5. Χρειάζεται να κάνουν κάτι οι εργαζόμενοι;
Οι εργαζόμενοι, οι οποίοι εργάζονται με σχέση εξαρτημένης εργασίας σε επιχειρήσεις- εργοδότες που έχει επιβληθεί το κλείσιμο, υποβάλλουν ατομικά υπεύθυνη δήλωση σε ηλεκτρονική πλατφόρμα, που τηρείται για τον σκοπό αυτό στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Οι εργαζόμενοι δηλώνουν τα προσωπικά τους στοιχεία, τα στοιχεία του προσωπικού τους τραπεζικού λογαριασμού (ΙΒΑΝ), καθώς και τα στοιχεία της επιχείρησης στην οποία εργάζονται, προκειμένου να συμπεριληφθούν στον ειδικό μηχανισμό στήριξης.
6. Παρέχεται η δυνατότητα εξαίρεσης εργαζομένων από το μέτρο αυτό;
Από τον ανωτέρω ειδικό μηχανισμό στήριξης εξαιρούνται: α) όσοι εργάζονται εξ αποστάσεως, β) όσοι διατελούν σε πάσης φύσεως νόμιμη άδεια, γ) όσοι εργάζονται ως προσωπικό ασφαλείας και δ) οι εργαζόμενοι, των οποίων η σχέση εξαρτημένης εργασίας δεν αναστέλλεται λόγω της απαγόρευσης λειτουργίας των επιχειρήσεων.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι:
  • Αν κάποιος έχει κανονική άδεια, θα πρέπει να ολοκληρωθεί η άδεια για να ενταχθεί στο μέτρο.
  • Αν κάποιος εργάζεται με τηλεργασία τότε για να ενταχθεί στο μέτρο κρατικής επιδότησης θα πρέπει – η τηλεργασία – να διακοπεί.
  • Αν υπάρχει κάποιο διοικητικό στέλεχος (π.χ. σε ένα εκπαιδευτήριο) αυτό δύναται να εξαιρεθεί.
  • Αν κάποιοι εργαζόμενοι θεωρούνται ως προσωπικό ασφαλείας (π.χ. ένας φύλακας) τότε και αυτοί δύναται να εξαιρεθούν
7. Αν η επιχείρηση κλείσει με δική της απόφαση π.χ. γιατί δεν υπάρχει καθόλου δουλειά (π.χ. ένα εμπορικό κατάστημα), τι αποδοχές δικαιούται ο εργαζόμενος;
Ο εργοδότης υποχρεούται στην χορήγηση του συνόλου των αποδοχών στον εργαζόμενο.
8. Τι περιθώρια έχει ο εργοδότης για τη μείωση του κόστους σε αυτή την περίπτωση;
Συνοπτικά – και πέραν της καταγγελίας σύμβασης – αναφέρονται:
  • Επιβολή Εκ Περιτροπής Απασχόλησης από τον Εργοδότη
  • Χορήγηση Υποχρεωτικής Άδειας από τον Εργοδότη
  • Χορήγηση Αδείας ύστερα από αίτηση εργαζομένου
  • Άδεια άνευ αποδοχών με κοινή συμφωνία
Όλες οι απαντήσεις εδώ.
9. Αν ένας εργαζόμενος τεθεί προληπτικά σε καραντίνα από κάποιο δημόσιο φορέα, δικαιούται τις αποδοχές του;
Ναι τις δικαιούται διαμέσου αποδοχών ασθενείας για τις οποίες, ένα μέρος θα επιδοτηθεί από τον ΕΦΚΑ και το υπόλοιπο από τον εργοδότη.
10. Και πόσες ημέρες ασθένεια μπορεί να πάρει ένας εργαζόμενος;
Το θέμα δεν είναι το πόσες θα πάρει αλλά το πόσες θα επιδοτηθεί από τον εργοδότη. Οι ημέρες επιδότησης σχετίζονται με τα χρόνια απασχόλησης του εργαζόμενου στον εργοδότη. Αν ένας εργαζόμενος απασχολείται για διάστημα < 1 έτους τότε δικαιούται επιδότησης για 13 ημέρες ασθενείας. Αν ένας εργαζόμενος απασχολείται για > 1 έτος τότε δικαιούται αποδοχές ασθενείας 1 μήνα.
11. Αν ένας εργαζόμενος τεθεί αυτοβούλως σε καραντίνα για λόγους ασφαλείας, δικαιούται τις αποδοχές του;
Όχι δεν τις δικαιούται κι επομένως πρέπει να υπάρξει διαφορετικός χειρισμός π.χ. χρήση κανονικής άδειας
12. Υπάρχει κίνδυνος να μην χορηγηθεί το Δώρο Πάσχα;
Όχι. Η χορήγηση του Δώρου Πάσχα είναι υποχρεωτική και πρέπει να εκπληρωθεί ως και τις 15 Απριλίου (Μεγάλη Τετάρτη). Ωστόσο για όσους εργαζόμενους δεν υπάρχει απασχόληση για κάποιο διάστημα λόγω υποχρεωτικού κλεισίματος της επιχείρησης, δεν θα λάβουν για αυτό το διάστημα την αντίστοιχη αναλογία στο Δώρο Πάσχα.
13. Έχει το δικαίωμα ο εργοδότης να καταγγείλει συμβάσεις εργαζομένων;
Σίγουρα κάτι τέτοιο είναι απευκταίο. Βέβαια αυτή η δυνατότητα υπήρχε και πριν. Πλέον υπάρχει και σπουδαίος λόγος (παρότι κάτι τέτοιο δεν απαιτείται). Αν μάλιστα πρόκειται για συμβάσεις ορισμένου χρόνου, αυτές μπορούν να καταγγελθούν πρόωρα (χωρίς υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης ή μισθών υπερημερίας) αν είχε υπάρχει ρήτρα πρόωρης καταγγελίας στην αρχική σύμβαση με τον εργαζόμενο. Ιδιαίτερη προσοχή συνιστούμε στην τήρηση των ορίων ομαδικών απολύσεων.
14. Επιτρέπεται η απόλυση σε κλειστή επιχείρηση;
Όταν η επιχείρηση παραμένει κλειστή με απόφαση δημόσιας αρχής τότε απαγορεύεται καταγγελία σύμβασης σε εργαζόμενο ο οποίος μάλιστα αναμένεται να επιδοτηθεί κι από το κράτος για τις ημέρες που η επιχείρηση είναι κλειστή.
Όταν η επιχείρηση παραμένει κλειστή με απόφαση του εργοδότη τότε επιτρέπεται η καταγγελία σύμβασης.
15. Πλήθος εποχικών τουριστικών επιχειρήσεων έχουν προβεί σε προσλήψεις ορισμένου χρόνου. Τι περιθώρια έχουν με δεδομένο ότι πλέον έχουν κλείσει με κρατική απόφαση;
Την παρούσα στιγμή δεν έχουν δικαίωμα να προβούν σε διακοπή της σύμβασης ορισμένου χρόνου. Βέβαια αυτοί οι εργαζόμενοι θα πληρωθούν από το κράτος με μορφή επιδόματος.

ΑΔΕΙΕΣ

16. Τι είναι η «Άδεια Ειδικού Σκοπού»;
Είναι η άδεια που δικαιούται ένας από τους 2 γονείς με παιδί που βρίσκεται σε βρεφικό, βρεφονηπιακό, παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο ή ειδικό σχολείο ή σχολική μονάδα ειδικής αγωγής, για την φύλαξή του, λόγω κλεισίματος των σχολείων.
17. Έχει αποδοχές η άδεια ειδικού σκοπού;
Η Άδεια Ειδικού Σκοπού (και όχι η συμπληρωματική άδεια που χρεώνεται στον εργαζόμενο), έχει αποδοχές εκ των οποίων τα 2/3 αυτών πληρώνονται από τον εργοδότη και το 1/3 από το κράτος με τρόπο που θα οριστεί από απόφαση του Υπουργείου Εργασίας. Για κάθε 3 μέρες άδεια ειδικού σκοπού, ο εργαζόμενος θα παίρνει 1 επιπλέον ημέρα αδείας που θα αφαιρείται από την κανονική του άδεια
18. Με ποιον τρόπο λαμβάνεται αυτή η άδεια;
Με υπεύθυνη δήλωση του εργαζόμενου προς την επιχείρησή του συνοδευόμενη από υπεύθυνη δήλωση του άλλου γονέα ότι δεν θα την λάβει από τον άλλο
19. Τι ισχύει αν και οι 2 γονείς εργάζονται;
Αν λάβει ο ένας γονέας άδεια ειδικού σκοπού, ο άλλος γονέας δεν δικαιούται άδεια ειδικού σκοπού ταυτόχρονα.
20. Τι ισχύει αν και οι 2 γονείς εργάζονται αλλά ο 1 από τους 2 εργάζεται με τηλεργασία;
Κανένας από τους 2 δεν δικαιούται την άδεια ειδικού σκοπού.
21.Τι ισχύει αν ένας γονέας εργάζεται ως ιδιωτικός υπάλληλος και ο άλλος είναι ελεύθερος επαγγελματίας;
Την άδεια δικαιούται και πάλι ο εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα.
22. Δικαιούται την άδεια και κάποιος ελεύθερος επαγγελματίας του Ν.4387/2016 που απασχολείται μόνο σε έναν εργοδότη;
Όχι δεν υπάρχει κάποια τέτοια ρύθμιση
23. Τι ισχύει αν ο 1 από τους 2 γονείς δεν εργάζεται;
Τότε ο εργαζόμενος γονέας δεν δικαιούται την άδεια.
24. Aν οι γονείς είναι σε διάσταση ή διαζευγμένοι, τι ισχύει με την άδεια;
Την άδεια δικαιούται μόνο ο γονέας που έχει την επιμέλεια του παιδιού.
25. Ένας εργαζόμενος ανήκει σε ευπαθής ομάδα αλλά δεν έχει πληροί τις προϋποθέσεις για τα παιδιά για τη λήψη αδείας ειδικού σκοπού. Υπάρχει κάποια ειδική αντιμετώπιση για να λάβουν τέτοια άδεια;
Όχι δεν υπάρχει κάποια τέτοια ρύθμιση για τις ευπαθείς ομάδες πέραν των συστάσεων για απομάκρυνση από την εργασία..
26. Υπάρχει κάποια ειδική αντιμετώπιση για έγκυες γυναίκες;
Όχι δεν υπάρχει (πέραν των συστάσεων για απομάκρυνση από την εργασία) και ίσως μια δόκιμη λύση είναι να γίνεται χρήση επαπειλούμενης άδειας από την έγκυο
27. Αν κλείσει η επιχείρηση με υποχρεωτική απόφαση, δικαιούται ο εργαζόμενος την άδεια ειδικού σκοπού;
Όχι δεν τη δικαιούται.
28. Έχει δικαίωμα ο εργαζόμενος να μην κάνει χρήση αυτής της αδείας;
Φυσικά και έχει.
29. Αν ο εργαζόμενος δεν έχει δικαιούμενο αριθμό κανονικής αδείας, τι ισχύει με την ειδική άδεια;
Ο εργαζόμενος, θα λάβει τη συγκεκριμένη άδεια κατ’ αναλογία των ημερών κανονικής αδείας που δικαιούται. Αν δεν έχει κανονική άδεια, δεν δικαιούται άδεια ειδικού σκοπού
30. Αν ο εργαζόμενος απασχολείται με καθεστώς εκ περιτροπής απασχόλησης π.χ. 3 ημέρες την εβδομάδα (ΔΕ – ΤΕ – ΠΑ) πως γίνεται η χρέωση αυτής της άδειας;
Οι 3 ημέρες αδείας ειδικού σκοπού και η 1 επιπλέον ημέρα κανονικής άδειας θα αφορούν εργάσιμες ημέρες. Άρα η χρέωση θα γίνει στις εξής ημέρες: ΔΕ – ΤΕ – ΠΑ – ΔΕ (επόμενης εβδομάδας).
31. Η συγκεκριμένη ειδική άδεια, προσαυξάνει Δώρα & Επιδόματα.
Ναι προσαυξάνει καθώς θεωρείται άδεια μετ΄ αποδοχών.
32. Υπάρχουν εξαιρέσεις εφαρμογής αυτής της άδειας;
Ναι υπάρχουν. Συγκεκριμένα: Για τη χορήγηση της άδειας ειδικού σκοπού της παρ. 3 του άρθρου 4 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου σε γονείς, οι οποίοι εργάζονται σε εταιρείες ή επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ενέργειας και ύδρευσης και οφείλουν να ενεργούν για την απρόσκοπτη τροφοδοσία της χώρας σε ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο, υγρά καύσιμα και παροχή ύδατος, σε επιχειρήσεις/εργοδότες που έχουν ως αντικείμενο την παραγωγή, μεταφορά και εφοδιασμό τροφίμων, καυσίμων, φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού προς καταστήματα / επιχειρήσεις πώλησης σχετικών ειδών, απαιτείται αιτιολογημένη απόφαση του αρμόδιου οργάνου διοίκησης της επιχείρησης. Τα αρμόδια όργανα διοίκησης αποφαίνονται εάν, με βάση τη θέση και τα καθήκοντα που ασκούν οι εργαζόμενοι γονείς, είναι δυνατή η χορήγηση της άδειας ειδικού σκοπού ή, στην περίπτωση που και οι δύο γονείς είναι εργαζόμενοι των ανωτέρω εταιρειών ή επιχειρήσεων, σε ποιον από τους δύο γονείς είναι δυνατή η παροχή.
33. Με ποιο τρόπο γίνεται η ενημέρωση του Υπουργείου Εργασίας για την άδεια ειδικού σκοπού;
Ο εργοδότης γνωστοποιεί στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων όσους εργαζομένους του έκαναν χρήση της άδειας αυτής. Η γνωστοποίηση αυτή γίνεται μέσω του νέου εντύπου ειδικού σκοπού του ΠΣ Εργάνη «Έντυπο 11.1 – Απολογιστικό Έντυπο Γνωστοποίησης Στοιχείων Λήψης Άδειας Ειδικού Σκοπού και Συσχετιζόμενης Κανονικής», μετά το πέρας της 10.4.2020 και σε κάθε περίπτωση μέχρι τις 15.4.2020. Το εν λόγω έντυπο παύει να ισχύει από τις 16 Απριλίου 2020.

ΕΡΓΑΝΗ – ΩΡΑΡΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ – ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ – ΛΟΙΠΑ

34. Για ποια έντυπα έχει σταματήσει η υποχρέωση γνωστοποίησης στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ;
Αναστέλλεται έως και 10 Απριλίου 2020 η υποχρέωση του εργοδότη να καταχωρεί στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, καθώς και την υπερεργασία και τη νόμιμη, κατά την ισχύουσα νομοθεσία, υπερωριακή απασχόληση Αναστέλλεται αντίστοιχα έως και 10 Απριλίου η υποχρέωση καταχώρισης των εντύπων:
α) Ε4: Πίνακας Προσωπικού – Συμπληρωματικός ωραρίου
β) Ε8: Αναγγελία υπερεργασίας ή νόμιμης υπερωριακής απασχόλησης
γ) Ε12 – e-ΟΙΚΟΔΟΜΩ: Αναγγελία του Απασχολούμενου Προσωπικού επί εκτέλεσης οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου.
35. Πως ενημερώνει ο εργοδότης το Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ για αλλαγές ωραρίου, υπερεργασίες, υπερωρίες;
Ο εργοδότης γνωστοποιεί στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, συγκεντρωτικά, κάθε αλλαγή ή τροποποίηση του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων, καθώς και την υπερεργασία και τη νόμιμη, κατά την ισχύουσα νομοθεσία, υπερωριακή απασχόληση, που πραγματοποιήθηκε εντός του προηγούμενου μήνα κατά το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα της παρασχεθείσας εργασίας.
36. Λόγω της μείωσης της εργασίας, ο εργοδότης επιθυμεί να μειώσει και ις εβδομαδιαίες ώρες εργασίας καθώς το έχει συμφωνήσει με τους εργαζομένους. Πως θα το αποτυπώσει στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ;
Θα το κάνει απολογιστικά έως τις 10 του επόμενου μήνα
37. Τι ισχύει με τα όρια υπερωριών;
Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος εμφάνισης και διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, επιχειρήσεις-εργοδότες που έχουν εξαντλήσει τα νομίμως προβλεπόμενα ανώτατα όρια υπερωριακής απασχόλησης των εργαζομένων τους, δύνανται να τους απασχολήσουν υπερωριακά χωρίς σχετική απόφαση έγκρισης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, η έκδοση της οποίας απαιτεί γνωμοδότηση του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας (Α.Σ.Ε.), σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 1 ν.δ. 264/1973 (Α΄ 342). Η εν λόγω υπερωριακή απασχόληση δεν μπορεί να υπερβαίνει τα ανώτατα ημερήσια όρια που προβλέπονται από τις σχετικές διατάξεις.
38. Υπάρχουν αλλαγές όσον αφορά την απασχόληση σε Αργίες/Κυριακές;
Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος εμφάνισης και διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, επιτρέπεται η κατά παρέκκλιση των διατάξεων του β.δ. 748/1966 (Α’ 179) λειτουργία των επιχειρήσεων που έχουν ως αντικείμενο την παραγωγή, τη μεταφορά και τον εφοδιασμό τροφίμων, καυσίμων, φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού προς καταστήματα/επιχειρήσεις πώλησης σχετικών ειδών. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τηρούνται οι σχετικές προστατευτικές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας για τα χρονικά όρια εργασίας των εργαζομένων.
39.Έχει το δικαίωμα ο εργοδότης να επιβάλλει την Τηλεργασία;
Ναι, με τις νέες ρυθμίσεις, ο εργοδότης μπορεί να καθορίσει ως υποχρεωτική την τηλεργασία
40. Τι ισχύει με την άδεια ειδικού σκοπού και την τηλεργασία;
Δεν μπορούν να συνδυαστούν και υπερέχει η τηλεργασία
*Ο Βασίλης Πρασσάς είναι εξειδικευμένος σύμβουλος εργασιακών θεμάτων της Epsilon Net.