Ομιλία του Υφυπουργού Οικονομικών στο 9ο Ετήσιο Φορολογικό Συνέδριο – Athens Tax Forum
Κυρίες και Κύριοι,
Κατ’ αρχάς να ευχαριστήσω το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο για την πρόσκληση να παραστώ ως ομιλητής στο 9ο ετήσιο φορολογικό του συνέδριο και την ευκαιρία που μου δίνει να παρουσιάσω τις απόψεις της Κυβέρνησης για τη στοχευμένη μεταρρύθμιση στο φορολογικό σύστημα που περιλαμβάνει και τη φορολογική διοίκηση.
Κύριο μέλημά μας είναι η μεταρρυθμιστική αυτή προσπάθεια να ολοκληρωθεί μέσα στο 2013, ώστε το φορολογικό μας σύστημα να έχει εκσυγχρονισθεί και να ανταποκριθεί τόσο στις παρούσες όσο και στις μελλοντικές οικονομικές συνθήκες.
Θα ήθελα να αρχίσω την ομιλία μου με ορισμένες παρατηρήσεις σχετικά με τις διεθνείς τάσεις που επικρατούν σήμερα στη φορολογία, με έμφαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με βάση τα συμπεράσματα της Eurostat, αλλά και άλλων διεθνών οργανισμών.
Πρώτον είναι εμφανής σε όλα τα Κράτη Μέλη η ανάγκη για αύξηση των δημοσίων εσόδων ενώ αντιστρέφεται η τάση μείωσής τους.
Δεύτερον κατά τα δυο τελευταία χρόνια σημειώθηκαν αυξητικές τάσεις στους συντελεστές Φόρου Προστιθέμενης Αξίας.
Τρίτον προκύπτει ανακοπή της καθοδικής τάσης της φορολογίας επιχειρήσεων και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις όπως στην Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίζεται οριακή άνοδος του μέσου όρου των συντελεστών.
Τέταρτον πιστοποιείται μια αυξητική τάση των συντελεστών φορολογίας φυσικών προσώπων.
Πέμπτον διαπιστώνεται σημαντικό εύρος στη σχέση φορολογίας και ΑΕΠ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσον αφορά την Ελλάδα, η σχέση αυτή αποκλίνει του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους άμεσους φόρους και συγκλίνει για τους έμμεσους.
Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη ότι η Ελλάδα κατά την τελευταία τριετία αύξησε τους συντελεστές σε επιμέρους φορολογίες χωρίς να αυξάνονται τα δημόσια έσοδα, λόγω αφενός της ύφεσης και αφετέρου των δυσλειτουργιών του φορολογικού μηχανισμού της, το συμπέρασμα στο οποίο θα μπορούσε να καταλήξει ένας ειδικός είναι ότι στη χώρα μας χρειάζεται:
Πρώτον διεύρυνση της φορολογικής βάσης
Δεύτερον επίτευξη δημοσιονομικής σταθερότητας και επαναφορά της χώρας σε αναπτυξιακή τροχιά
Τρίτον αναμόρφωση της φορολογικής διοίκησης για καλύτερα αποτελέσματα στον ελεγκτικό τομέα
Τέταρτον εκτεταμένες αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία στην κατεύθυνση της απλοποίησής της και του εκσυγχρονισμού της με βάση τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές
Πέμπτον αντιμετώπιση του φαινομένου τόσο της φοροδιαφυγής όσο και της φοροαποφυγής.
Οι προαναφερθείσες δράσεις, οι οποίες έχουν ήδη δρομολογηθεί και εκτελούνται θα δώσουν τη δυνατότητα να υπάρξουν μειώσεις φορολογικών συντελεστών όπου απαιτείται, γεγονός που όπως έχει διακηρύξει και ο Πρωθυπουργός αποτελεί βασική επιδίωξη της Κυβέρνησης.
Με προσήλωση στους στόχους που προανέφερα η Κυβέρνηση προχωρά σε διεύρυνση της φορολογικής βάσης όπου αυτό χρειάζεται με σκοπό να συνεισφέρουν στα βάρη περισσότεροι αλλά και να κατανέμεται το βάρος δικαιότερα ώστε να καταστεί εφικτή η μείωσή του. Για παράδειγμα στη φορολογία εισοδήματος εντάσσονται από το 2014 οι αγρότες, ώστε και οι ίδιοι να μπορούν να εκπίπτουν το ΦΠΑ όπως οι άλλες κατηγορίες που ασκούν μια δραστηριότητα αλλά και να εξυγιανθεί η διακίνηση των προϊόντων.
Δίνεται έμφαση στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του Προϋπολογισμού ώστε όχι μόνον να μην υπάρχουν αποκλίσεις, αλλά να επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα και να υπάρχει πλέον διαρκής βεβαιότητα ότι ο Προϋπολογισμός εκτελείται πιστά. Αυτό θα ενισχύσει την αξιοπιστία μας και θα μας δώσει τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε με ακρίβεια τη φορολογική μας πολιτική.
Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην αναπτυξιακή ώθηση της χώρας με την επανεκκίνηση των οδικών αξόνων, την προσέλκυση νέων επενδύσεων όπως αυτή της Hewlett Packard που αναδεικνύει τη σημασία του λιμανιού του Πειραιά ως διαμετακομιστικού κέντρου της νοτιανατολικής Ευρώπης, τις ιδιωτικοποιήσεις αλλά και την ενδυνάμωση των ισχυρών πυλώνων της ελληνικής οικονομίας δηλαδή της ναυτιλίας και του τουρισμού. Επιπλέον, παρουσιάζονται ευκαιρίες σε άλλους τομείς όπως η ανάπτυξη καινοτομιών, η παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών, ο ενεργειακός τομέας, η ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα σε μια εποχή κατά την οποία η ζήτηση για τρόφιμα αυξάνεται. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η αναπτυξιακή πορεία της χώρας είναι αυτή που θα μας οδηγήσει και σε αύξηση των δημοσίων εσόδων αλλά και θα μας δώσει το αναγκαίο περιθώριο για μείωση των φόρων.
Όλα αυτά, όμως, δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν αν δεν εκσυγχρονισθεί η δημόσια διοίκηση, η οποία είναι αναγκαία για τη διευκόλυνση της όποιας επιχειρηματικής πρωτοβουλίας. Το ζητούμενο είναι λιγότερη γραφειοκρατία, ευελιξία και παραγωγικότητα στη Δημόσια Διοίκηση και προς αυτό στοχεύει η διοικητική μεταρρύθμιση.
Λαμβάνοντας υπόψη, λοιπόν, το σπουδαίο ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η φορολογική διοίκηση στην αναπτυξιακή προσπάθεια, θα μου επιτρέψετε στο σημείο αυτό να αναφερθώ αναλυτικά στις πρωτοβουλίες, που έχει αναλάβει και έχει υλοποιήσει το υπουργείο προς την κατεύθυνση της μεταρρύθμισης της φορολογικής διοίκησης:
1) Θεσπίστηκε και πληρώθηκε η θέση Ανεξάρτητου Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων και μεταβιβάστηκαν αρμοδιότητες για το φορολογικό και εισπρακτικό μηχανισμό. Είναι αυτονόητο ότι παραμένει ο δημόσιος χαρακτήρας της φορολογικής διοίκησης.
2) Τοποθετήθηκε το 10% του προσωπικού κάθε ΔΟΥ και ελεγκτικού κέντρου, στο Δικαστικό τμήμα με στόχο την αύξηση της είσπραξης ληξιπρόθεσμων οφειλών.
3) Τοποθετήθηκαν επιπλέον άτομα στην Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης.
4) Αυξήθηκε ο όγκος των οφειλών με τις οποίες ασχολείται η Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης σε όσες είναι άνω του €1,5 εκ. από €4,5 εκ. που ήταν προηγουμένως
5) Ενισχύεται με προσωπικό η Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων
6) Ενισχύθηκαν με επιπλέον ελεγκτές οι μονάδες ελέγχου φορολογουμένων μεγάλου πλούτου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη καθώς και η ΔΟΥ μεγάλων επιχειρήσεων.
7) Επιλύθηκαν μια σειρά από καθημερινά προβλήματα (υποδομής, διευκρινήσεων επί της μεθοδολογίας ελέγχου κτλ.) για όλα τα μεγάλα ελεγκτικά κέντρα.
8) Είναι σε εξέλιξη η διαδικασία αξιολόγησης των ελεγκτών καθώς και των υπαλλήλων σε θέσεις ευθύνης
9) Οι εποπτείες των μεγάλων ελεγκτικών κέντρων αυξάνονται για να διευκολύνουν την διαδικασία ελέγχου.
10) Το ελεγκτικό έργο της ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων, η οποία γίνεται ελεγκτικό κέντρο και των ΔΕΚ διευρύνεται με αλλαγή ορίων.
11) Αναμορφώνονται οι διατάξεις που αφορούν στον τρόπο επιλογής υποθέσεων για έλεγχο, βάσει κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου για παραγραφόμενες και μη υποθέσεις.
12) Απλοποιείται η διαδικασία χαρακτηρισμού των οφειλών ως ανεπίδεκτες είσπραξης σύμφωνα και με την διεθνή εμπειρία και τις βέλτιστες πρακτικές, ώστε να επικεντρωθεί ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός στις εισπράξιμες υποθέσεις.
13) Ενεργοποιούνται αποφάσεις για τα κριτήρια στόχευσης ελέγχου.
14) Αναμορφώνεται η διαδικασία διοικητικής επίλυσης των φορολογικών διαφορών.
15) Δρομολογήθηκαν οι διαδικασίες πρόσληψης μέσω ΑΣΕΠ 200 ελεγκτών, που αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι
16) Τέθηκε σε εφαρμογή η διαδικασία πιστοποίησης υπαλλήλων του Υπουργείου Οικονομικών ως ελεγκτών για να ενισχυθεί το δυναμικό των υπαλλήλων που διενεργούν ελέγχους
17) Οι υποψήφιοι θέσεων ευθύνης ελέγχονται για το πόθεν έσχες και επιλέγονται μετά από υπηρεσιακή εισήγηση σύμφωνα και με από πριν καθορισμένα κριτήρια. Η διαδικασία για την κάλυψη των κενών θέσεις σε ΔΟΥ και ΣΔΟΕ συνεχίζεται μέχρι να καλυφθούν τα όλα τα κενά .
18) Δημιουργούνται πίνακες «φόρτου» κάθε υπηρεσίας ώστε να αντιπαραβάλλεται το προσωπικό που υπηρετεί σε αυτές με τις πραγματικές υπηρεσιακές ανάγκες.
19) Συντάχθηκε το πλάνο για την καταπολέμηση της διαφθοράς καθώς και ο κώδικας ηθικής και δεοντολογίας.
20) Συγχωνεύονται ΔΟΥ για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη διάταξη του φορολογικού μηχανισμού με στόχο να μείνουν 120.
21) Όσον αφορά τη στελέχωση, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης των διοικητικών δομών και υπηρεσιών των Υπουργείων, που επεξεργάζεται το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, η άποψη της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου παραμένει σταθερή στο ότι χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυσή της τα επόμενα χρόνια.
Σημειώνω τέλος τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει για να μειώσουμε τη φορολογική γραφειοκρατία και την ταλαιπωρία του πολίτη όπως την ηλεκτρονική έκδοση των τελών κυκλοφορίας, τις πληρωμές στις τράπεζες που σύντομα θα περιλάβουν και τις ρυθμίσεις χρεών, τα ηλεκτρονικά παράβολα, την ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων αλλά και την ανάπτυξη του νέου ΤΑΧΙS και τη λειτουργία των Γραφείων Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων. Σε ένα από αυτά δοκιμάζεται πιλοτικά και η εφαρμογή του νέου TAXIS και μόλις επιβεβαιωθεί η ομαλή λειτουργία του θα ανακοινώσουμε τη διευρυμένη εξυπηρέτηση μέσω των Γραφείων και με βάση το χρονοδιάγραμμα ένταξής τους σε αυτή τη νέα εφαρμογή. Παράλληλα, βρίσκονται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας οι δράσεις που θα αναληφθούν για την προώθηση του ηλεκτρονικού τιμολογίου.
Στον τομέα του εκσυγχρονισμού της φορολογικής νομοθεσίας:
1) Απλοποιήσαμε τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων με ένα πιο συνοπτικό και απλό κώδικα τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών καταργώντας αρκετά άρθρα και τυπολατρικές διαδικασίες και προετοιμαζόμαστε για το επόμενο βήμα δηλαδή την πλήρη εναρμόνιση με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές από το 2014 εξετάζοντας παράλληλα τη δυνατότητα για αλλαγές και στο λογιστικό μας δίκαιο.
2) Με τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών και το Ν. 4110/2013 καταργήθηκε η απόρριψη βιβλίων. Ο εξωλογιστικός προσδιορισμός παραμένει όπου δεν υπάρχουν βιβλία και δεν υπάρχει η δυνατότητα αναπαραγωγής αυτών με αξιόπιστο τρόπο, από τον ίδιο τον υπόχρεο ή/και από τις διασταυρώσεις του ελέγχου.
3) Θεσμοθετήθηκε ενιαίος τρόπος φορολογίας του εισοδήματος από επιχειρήσεις
4) Μειώθηκε η φορολογική επιβάρυνση για μισθωτούς και συνταξιούχους με ατομικό ετήσιο εισόδημα μέχρι 23 000 Ευρώ και μειώθηκε ο ανώτατος συντελεστής φορολογίας εισοδήματος για μισθωτούς
5) Μειώθηκε η φορολογία μερισμάτων στο 10% με αποτέλεσμα τη μείωση της συνολικής επιβάρυνσης των Ελλήνων επενδυτών από το 40% στο 33% περίπου
6) Ετοιμάζεται νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος απλοποιημένος και συνοπτικός με βάση τις καλύτερες πρακτικές διεθνώς.
7) Ετοιμάζεται Κώδικας Φορολογικών διαδικασιών
8) Ετοιμάζεται ενιαίος φόρος ακινήτων
9) Ρυθμίζεται το θέμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών για το παρελθόν αλλά και το μέλλον
Στον τομέα της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής θα ήθελα πριν αναφέρω τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει να τονίσω ότι το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό, όπως κάποιοι μπορεί να θεωρούσαν μέχρι πρότινος. Σημειώνω τη δήλωση του προέδρου της Ευρωπαϊκή Ένωσης κ. Βαν Ρομπάι ότι είναι σοβαρό ευρωπαϊκό θέμα, που συνεπάγεται απώλεια 1 τρις Ευρώ στην Ευρώπη και την πρόθεσή του να ενταχθεί στην ημερήσια διάταξη της Συνόδου Κορυφής του Μαΐου. Επίσης ο Επίτροπος της ΕΕ για θέματα φορολογίας κος Άλγκιρντας Σεμέτα με πρόσφατη δήλωσή του επισημαίνει τη σοβαρότητα αυτού του προβλήματος για την ΕΕ.
Η Κυβέρνηση λοιπόν αντιλαμβανόμενη πλήρως τη σοβαρότητα του προβλήματος αυτού αλλά και τις δραματικές συνέπειες που προκύπτουν όχι μόνο σε οικονομικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες. Αναλυτικότερα:
1) 1789 εκκρεμείς υποθέσεις φυσικών προσώπων μεγάλου πλούτου συγκεντρώθηκαν στη μονάδα ελέγχου φορολογουμένων μεγάλου πλούτου. Η πρόοδος στην ολοκλήρωση των ελέγχων είναι σημαντική και, κυρίως, επιταχυνόμενη.
2) Θεσπίστηκαν αυξημένοι και φιλόδοξοι στόχοι τόσο στον αριθμό των υποθέσεων όσο και στο μέγεθος αυτών, για την ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων, που όπως προανέφερα εξελίσσεται σε ελεγκτικό κέντρο και για τη μονάδα ελέγχου φυσικών προσώπων μεγάλου πλούτου.
3) Ο έλεγχος των εμβασμάτων στο εξωτερικό συνεχίζεται. Η τελευταία φάση, ενεργοποίησης των ελέγχων έχει δρομολογηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Εσόδων.
4) Ο έλεγχος της λίστας «Λαγκάρντ», η οποία περιλαμβάνει 2.062 περιπτώσεις, από το ΣΔΟΕ, ξεκίνησε με την ταυτοποίηση φυσικών και νομικών προσώπων. Το δεύτερο στάδιο του ανοίγματος των λογαριασμών και της σύγκρισης με τα δηλωθέντα εισοδήματα είναι σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί το επόμενο χρονικό διάστημα.
5) Οι εταιρίες που υποχρεούνται σε έκδοση φορολογικού πιστοποιητικού, ελέγχονται δειγματοληπτικά για την ορθότητα του ελέγχου από τους ορκωτούς ελεγκτές.
6) Στοιχεία για τις εξωχώριες εταιρίες με ακίνητη περιουσία έχουν συγκεντρωθεί για πρώτη φορά και επεξεργάζονται από τη ΓΓ Εσόδων με διενέργεια στοχευμένων ελέγχων. Ο έλεγχος αυτών που υπάγονται στις ΔΟΥ Κρανιδίου και Κύμης ανατέθηκε στην μονάδα ελέγχου προσώπων μεγάλου πλούτου. Επίσης δόθηκε εντολή στο ΣΔΟΕ να ερευνήσει στοιχεία που δημοσιεύθηκαν για εξωχώριες στις Βρετανικές Παρθένους νήσους με δραστηριότητα στην Ελλάδα και ήδη το ΣΔΟΕ με επιτόπιες επισκέψεις, όπου ήταν δυνατόν, συγκεντρώνει πληροφορίες, προκειμένου να προχωρήσει στην επεξεργασία τους και στην εξαγωγή συμπερασμάτων. Παράλληλα στο πλαίσιο της αλλαγής του κώδικα φορολογίας εισοδήματος εξετάζονται διατάξεις για την φοροαποφυγή και ειδικές διατάξεις για την φορολόγηση των εταιρειών αυτών στη χώρα πραγματικής διοίκησης κατά το πρότυπο άλλων νομοθεσιών (Controlled Foreign Corporations).
7) Στο πλαίσιο της αξιοποίησης περισσοτέρων στοιχείων τρίτων προς όφελος των ελεγκτικών υπηρεσιών, δρομολογείται, μέσα στο 2013, η δημιουργία εφαρμογής αρχείου τραπεζικών λογαριασμών. Το σύστημα αυτό θα μειώσει στο ελάχιστο τις καθυστερήσεις στην διεκπεραίωση αιτημάτων των ελεγκτικών υπηρεσιών.
8) Συγκεντρώνονται απαραίτητα στοιχεία για τις δαπάνες ώστε να διασταυρώνονται με τις φορολογικές δηλώσεις
9) Εκσυγχρονίσθηκε η νομοθεσία για τις ενδοομιλικές συναλλαγές και καταργήθηκε η δυαρχία των νομοθετικών καθεστώτων.
10) Σημαντικές δράσεις για την πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων είναι σε εξέλιξη, με στόχο να ολοκληρωθεί το κανονιστικό πλαίσιο και να προχωρήσει η εγκατάσταση συστημάτων εισροών εκροών, GPS και ιχνηθετών.
Από τα όσα προανέφερα προκύπτει η έμπρακτη βούληση της Κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής στην Ελλάδα. Σαφώς δεν έχει ολοκληρωθεί η προσπάθεια, η οποία είναι συνεχής. Ο αναμφισβήτητος στόχος να αποδείξει η ελληνική πολιτεία ότι είναι σε θέση να δώσει αποτελεσματικά τη μάχη. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για καθυστερήσεις και για ημίμετρα.
Σε αυτή όμως την προσπάθεια ζητάμε και την συνδρομή των πολιτών. Πρέπει να αντιληφθεί ο κάθε πολίτης ότι στον αγώνα κατά της φοροδιαφυγής πρέπει όλοι να συμμετέχουν γιατί η φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή υπονομεύουν την προσπάθεια για δημοσιονομική σταθερότητα και θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή και την κοινωνική πολιτική του Κράτους στερώντας του τα αναγκαία ποσά. Και κάτι επιπλέον: αν δεν αυξήσουμε τη φορολογική συμμόρφωση, με απλά λόγια αν δεν εκδίδονται αποδείξεις για να αναφέρω έναν τομέα φορολογικής συμμόρφωσης, θέτουμε υπό αμφισβήτηση ολόκληρη την προσπάθεια για μείωση των φόρων, αλλά και για εμπέδωση αισθήματος κοινωνικής δικαιοσύνης.
Το συμπέρασμα από όσα σας ανέφερα είναι ότι το 2013 είναι κρίσιμο έτος για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης τόσο στο νομοθετικό τομέα της φορολογίας όσο και στον τομέα της φορολογικής διοίκησης. Όσα δεν έγιναν στο παρελθόν πρέπει να ολοκληρωθούν γρήγορα διότι είναι ανάγκη η χώρα να ανταποκριθεί στις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες. Ο στόχος είναι να έχουμε με την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής ένα φορολογικό σύστημα και μια φορολογική διοίκηση που θα συμβάλει καίρια στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας, θα είναι σταθερό, απόλυτα ξεκάθαρο, θα καλλιεργεί κλίμα εμπιστοσύνης και θα ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες των πολιτών. Ένα σύστημα που θα ανακουφίζει δηλαδή τους φορολογούμενους και θα βοηθά την πατρίδα μας να προχωρά με βήματα αποφασιστικά στο μέλλον.
Κυρίες και Κύριοι,
Κατ’ αρχάς να ευχαριστήσω το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο για την πρόσκληση να παραστώ ως ομιλητής στο 9ο ετήσιο φορολογικό του συνέδριο και την ευκαιρία που μου δίνει να παρουσιάσω τις απόψεις της Κυβέρνησης για τη στοχευμένη μεταρρύθμιση στο φορολογικό σύστημα που περιλαμβάνει και τη φορολογική διοίκηση.
Κύριο μέλημά μας είναι η μεταρρυθμιστική αυτή προσπάθεια να ολοκληρωθεί μέσα στο 2013, ώστε το φορολογικό μας σύστημα να έχει εκσυγχρονισθεί και να ανταποκριθεί τόσο στις παρούσες όσο και στις μελλοντικές οικονομικές συνθήκες.
Θα ήθελα να αρχίσω την ομιλία μου με ορισμένες παρατηρήσεις σχετικά με τις διεθνείς τάσεις που επικρατούν σήμερα στη φορολογία, με έμφαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με βάση τα συμπεράσματα της Eurostat, αλλά και άλλων διεθνών οργανισμών.
Πρώτον είναι εμφανής σε όλα τα Κράτη Μέλη η ανάγκη για αύξηση των δημοσίων εσόδων ενώ αντιστρέφεται η τάση μείωσής τους.
Δεύτερον κατά τα δυο τελευταία χρόνια σημειώθηκαν αυξητικές τάσεις στους συντελεστές Φόρου Προστιθέμενης Αξίας.
Τρίτον προκύπτει ανακοπή της καθοδικής τάσης της φορολογίας επιχειρήσεων και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις όπως στην Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίζεται οριακή άνοδος του μέσου όρου των συντελεστών.
Τέταρτον πιστοποιείται μια αυξητική τάση των συντελεστών φορολογίας φυσικών προσώπων.
Πέμπτον διαπιστώνεται σημαντικό εύρος στη σχέση φορολογίας και ΑΕΠ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσον αφορά την Ελλάδα, η σχέση αυτή αποκλίνει του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους άμεσους φόρους και συγκλίνει για τους έμμεσους.
Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη ότι η Ελλάδα κατά την τελευταία τριετία αύξησε τους συντελεστές σε επιμέρους φορολογίες χωρίς να αυξάνονται τα δημόσια έσοδα, λόγω αφενός της ύφεσης και αφετέρου των δυσλειτουργιών του φορολογικού μηχανισμού της, το συμπέρασμα στο οποίο θα μπορούσε να καταλήξει ένας ειδικός είναι ότι στη χώρα μας χρειάζεται:
Πρώτον διεύρυνση της φορολογικής βάσης
Δεύτερον επίτευξη δημοσιονομικής σταθερότητας και επαναφορά της χώρας σε αναπτυξιακή τροχιά
Τρίτον αναμόρφωση της φορολογικής διοίκησης για καλύτερα αποτελέσματα στον ελεγκτικό τομέα
Τέταρτον εκτεταμένες αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία στην κατεύθυνση της απλοποίησής της και του εκσυγχρονισμού της με βάση τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές
Πέμπτον αντιμετώπιση του φαινομένου τόσο της φοροδιαφυγής όσο και της φοροαποφυγής.
Οι προαναφερθείσες δράσεις, οι οποίες έχουν ήδη δρομολογηθεί και εκτελούνται θα δώσουν τη δυνατότητα να υπάρξουν μειώσεις φορολογικών συντελεστών όπου απαιτείται, γεγονός που όπως έχει διακηρύξει και ο Πρωθυπουργός αποτελεί βασική επιδίωξη της Κυβέρνησης.
Με προσήλωση στους στόχους που προανέφερα η Κυβέρνηση προχωρά σε διεύρυνση της φορολογικής βάσης όπου αυτό χρειάζεται με σκοπό να συνεισφέρουν στα βάρη περισσότεροι αλλά και να κατανέμεται το βάρος δικαιότερα ώστε να καταστεί εφικτή η μείωσή του. Για παράδειγμα στη φορολογία εισοδήματος εντάσσονται από το 2014 οι αγρότες, ώστε και οι ίδιοι να μπορούν να εκπίπτουν το ΦΠΑ όπως οι άλλες κατηγορίες που ασκούν μια δραστηριότητα αλλά και να εξυγιανθεί η διακίνηση των προϊόντων.
Δίνεται έμφαση στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του Προϋπολογισμού ώστε όχι μόνον να μην υπάρχουν αποκλίσεις, αλλά να επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα και να υπάρχει πλέον διαρκής βεβαιότητα ότι ο Προϋπολογισμός εκτελείται πιστά. Αυτό θα ενισχύσει την αξιοπιστία μας και θα μας δώσει τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε με ακρίβεια τη φορολογική μας πολιτική.
Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην αναπτυξιακή ώθηση της χώρας με την επανεκκίνηση των οδικών αξόνων, την προσέλκυση νέων επενδύσεων όπως αυτή της Hewlett Packard που αναδεικνύει τη σημασία του λιμανιού του Πειραιά ως διαμετακομιστικού κέντρου της νοτιανατολικής Ευρώπης, τις ιδιωτικοποιήσεις αλλά και την ενδυνάμωση των ισχυρών πυλώνων της ελληνικής οικονομίας δηλαδή της ναυτιλίας και του τουρισμού. Επιπλέον, παρουσιάζονται ευκαιρίες σε άλλους τομείς όπως η ανάπτυξη καινοτομιών, η παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών, ο ενεργειακός τομέας, η ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα σε μια εποχή κατά την οποία η ζήτηση για τρόφιμα αυξάνεται. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η αναπτυξιακή πορεία της χώρας είναι αυτή που θα μας οδηγήσει και σε αύξηση των δημοσίων εσόδων αλλά και θα μας δώσει το αναγκαίο περιθώριο για μείωση των φόρων.
Όλα αυτά, όμως, δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν αν δεν εκσυγχρονισθεί η δημόσια διοίκηση, η οποία είναι αναγκαία για τη διευκόλυνση της όποιας επιχειρηματικής πρωτοβουλίας. Το ζητούμενο είναι λιγότερη γραφειοκρατία, ευελιξία και παραγωγικότητα στη Δημόσια Διοίκηση και προς αυτό στοχεύει η διοικητική μεταρρύθμιση.
Λαμβάνοντας υπόψη, λοιπόν, το σπουδαίο ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η φορολογική διοίκηση στην αναπτυξιακή προσπάθεια, θα μου επιτρέψετε στο σημείο αυτό να αναφερθώ αναλυτικά στις πρωτοβουλίες, που έχει αναλάβει και έχει υλοποιήσει το υπουργείο προς την κατεύθυνση της μεταρρύθμισης της φορολογικής διοίκησης:
1) Θεσπίστηκε και πληρώθηκε η θέση Ανεξάρτητου Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων και μεταβιβάστηκαν αρμοδιότητες για το φορολογικό και εισπρακτικό μηχανισμό. Είναι αυτονόητο ότι παραμένει ο δημόσιος χαρακτήρας της φορολογικής διοίκησης.
2) Τοποθετήθηκε το 10% του προσωπικού κάθε ΔΟΥ και ελεγκτικού κέντρου, στο Δικαστικό τμήμα με στόχο την αύξηση της είσπραξης ληξιπρόθεσμων οφειλών.
3) Τοποθετήθηκαν επιπλέον άτομα στην Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης.
4) Αυξήθηκε ο όγκος των οφειλών με τις οποίες ασχολείται η Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης σε όσες είναι άνω του €1,5 εκ. από €4,5 εκ. που ήταν προηγουμένως
5) Ενισχύεται με προσωπικό η Διεύθυνση Πολιτικής Εισπράξεων
6) Ενισχύθηκαν με επιπλέον ελεγκτές οι μονάδες ελέγχου φορολογουμένων μεγάλου πλούτου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη καθώς και η ΔΟΥ μεγάλων επιχειρήσεων.
7) Επιλύθηκαν μια σειρά από καθημερινά προβλήματα (υποδομής, διευκρινήσεων επί της μεθοδολογίας ελέγχου κτλ.) για όλα τα μεγάλα ελεγκτικά κέντρα.
8) Είναι σε εξέλιξη η διαδικασία αξιολόγησης των ελεγκτών καθώς και των υπαλλήλων σε θέσεις ευθύνης
9) Οι εποπτείες των μεγάλων ελεγκτικών κέντρων αυξάνονται για να διευκολύνουν την διαδικασία ελέγχου.
10) Το ελεγκτικό έργο της ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων, η οποία γίνεται ελεγκτικό κέντρο και των ΔΕΚ διευρύνεται με αλλαγή ορίων.
11) Αναμορφώνονται οι διατάξεις που αφορούν στον τρόπο επιλογής υποθέσεων για έλεγχο, βάσει κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου για παραγραφόμενες και μη υποθέσεις.
12) Απλοποιείται η διαδικασία χαρακτηρισμού των οφειλών ως ανεπίδεκτες είσπραξης σύμφωνα και με την διεθνή εμπειρία και τις βέλτιστες πρακτικές, ώστε να επικεντρωθεί ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός στις εισπράξιμες υποθέσεις.
13) Ενεργοποιούνται αποφάσεις για τα κριτήρια στόχευσης ελέγχου.
14) Αναμορφώνεται η διαδικασία διοικητικής επίλυσης των φορολογικών διαφορών.
15) Δρομολογήθηκαν οι διαδικασίες πρόσληψης μέσω ΑΣΕΠ 200 ελεγκτών, που αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι
16) Τέθηκε σε εφαρμογή η διαδικασία πιστοποίησης υπαλλήλων του Υπουργείου Οικονομικών ως ελεγκτών για να ενισχυθεί το δυναμικό των υπαλλήλων που διενεργούν ελέγχους
17) Οι υποψήφιοι θέσεων ευθύνης ελέγχονται για το πόθεν έσχες και επιλέγονται μετά από υπηρεσιακή εισήγηση σύμφωνα και με από πριν καθορισμένα κριτήρια. Η διαδικασία για την κάλυψη των κενών θέσεις σε ΔΟΥ και ΣΔΟΕ συνεχίζεται μέχρι να καλυφθούν τα όλα τα κενά .
18) Δημιουργούνται πίνακες «φόρτου» κάθε υπηρεσίας ώστε να αντιπαραβάλλεται το προσωπικό που υπηρετεί σε αυτές με τις πραγματικές υπηρεσιακές ανάγκες.
19) Συντάχθηκε το πλάνο για την καταπολέμηση της διαφθοράς καθώς και ο κώδικας ηθικής και δεοντολογίας.
20) Συγχωνεύονται ΔΟΥ για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη διάταξη του φορολογικού μηχανισμού με στόχο να μείνουν 120.
21) Όσον αφορά τη στελέχωση, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης των διοικητικών δομών και υπηρεσιών των Υπουργείων, που επεξεργάζεται το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, η άποψη της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου παραμένει σταθερή στο ότι χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυσή της τα επόμενα χρόνια.
Σημειώνω τέλος τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει για να μειώσουμε τη φορολογική γραφειοκρατία και την ταλαιπωρία του πολίτη όπως την ηλεκτρονική έκδοση των τελών κυκλοφορίας, τις πληρωμές στις τράπεζες που σύντομα θα περιλάβουν και τις ρυθμίσεις χρεών, τα ηλεκτρονικά παράβολα, την ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων αλλά και την ανάπτυξη του νέου ΤΑΧΙS και τη λειτουργία των Γραφείων Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων. Σε ένα από αυτά δοκιμάζεται πιλοτικά και η εφαρμογή του νέου TAXIS και μόλις επιβεβαιωθεί η ομαλή λειτουργία του θα ανακοινώσουμε τη διευρυμένη εξυπηρέτηση μέσω των Γραφείων και με βάση το χρονοδιάγραμμα ένταξής τους σε αυτή τη νέα εφαρμογή. Παράλληλα, βρίσκονται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας οι δράσεις που θα αναληφθούν για την προώθηση του ηλεκτρονικού τιμολογίου.
Στον τομέα του εκσυγχρονισμού της φορολογικής νομοθεσίας:
1) Απλοποιήσαμε τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων με ένα πιο συνοπτικό και απλό κώδικα τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών καταργώντας αρκετά άρθρα και τυπολατρικές διαδικασίες και προετοιμαζόμαστε για το επόμενο βήμα δηλαδή την πλήρη εναρμόνιση με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές από το 2014 εξετάζοντας παράλληλα τη δυνατότητα για αλλαγές και στο λογιστικό μας δίκαιο.
2) Με τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών και το Ν. 4110/2013 καταργήθηκε η απόρριψη βιβλίων. Ο εξωλογιστικός προσδιορισμός παραμένει όπου δεν υπάρχουν βιβλία και δεν υπάρχει η δυνατότητα αναπαραγωγής αυτών με αξιόπιστο τρόπο, από τον ίδιο τον υπόχρεο ή/και από τις διασταυρώσεις του ελέγχου.
3) Θεσμοθετήθηκε ενιαίος τρόπος φορολογίας του εισοδήματος από επιχειρήσεις
4) Μειώθηκε η φορολογική επιβάρυνση για μισθωτούς και συνταξιούχους με ατομικό ετήσιο εισόδημα μέχρι 23 000 Ευρώ και μειώθηκε ο ανώτατος συντελεστής φορολογίας εισοδήματος για μισθωτούς
5) Μειώθηκε η φορολογία μερισμάτων στο 10% με αποτέλεσμα τη μείωση της συνολικής επιβάρυνσης των Ελλήνων επενδυτών από το 40% στο 33% περίπου
6) Ετοιμάζεται νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος απλοποιημένος και συνοπτικός με βάση τις καλύτερες πρακτικές διεθνώς.
7) Ετοιμάζεται Κώδικας Φορολογικών διαδικασιών
8) Ετοιμάζεται ενιαίος φόρος ακινήτων
9) Ρυθμίζεται το θέμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών για το παρελθόν αλλά και το μέλλον
Στον τομέα της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής θα ήθελα πριν αναφέρω τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει να τονίσω ότι το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό, όπως κάποιοι μπορεί να θεωρούσαν μέχρι πρότινος. Σημειώνω τη δήλωση του προέδρου της Ευρωπαϊκή Ένωσης κ. Βαν Ρομπάι ότι είναι σοβαρό ευρωπαϊκό θέμα, που συνεπάγεται απώλεια 1 τρις Ευρώ στην Ευρώπη και την πρόθεσή του να ενταχθεί στην ημερήσια διάταξη της Συνόδου Κορυφής του Μαΐου. Επίσης ο Επίτροπος της ΕΕ για θέματα φορολογίας κος Άλγκιρντας Σεμέτα με πρόσφατη δήλωσή του επισημαίνει τη σοβαρότητα αυτού του προβλήματος για την ΕΕ.
Η Κυβέρνηση λοιπόν αντιλαμβανόμενη πλήρως τη σοβαρότητα του προβλήματος αυτού αλλά και τις δραματικές συνέπειες που προκύπτουν όχι μόνο σε οικονομικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες. Αναλυτικότερα:
1) 1789 εκκρεμείς υποθέσεις φυσικών προσώπων μεγάλου πλούτου συγκεντρώθηκαν στη μονάδα ελέγχου φορολογουμένων μεγάλου πλούτου. Η πρόοδος στην ολοκλήρωση των ελέγχων είναι σημαντική και, κυρίως, επιταχυνόμενη.
2) Θεσπίστηκαν αυξημένοι και φιλόδοξοι στόχοι τόσο στον αριθμό των υποθέσεων όσο και στο μέγεθος αυτών, για την ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων, που όπως προανέφερα εξελίσσεται σε ελεγκτικό κέντρο και για τη μονάδα ελέγχου φυσικών προσώπων μεγάλου πλούτου.
3) Ο έλεγχος των εμβασμάτων στο εξωτερικό συνεχίζεται. Η τελευταία φάση, ενεργοποίησης των ελέγχων έχει δρομολογηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Εσόδων.
4) Ο έλεγχος της λίστας «Λαγκάρντ», η οποία περιλαμβάνει 2.062 περιπτώσεις, από το ΣΔΟΕ, ξεκίνησε με την ταυτοποίηση φυσικών και νομικών προσώπων. Το δεύτερο στάδιο του ανοίγματος των λογαριασμών και της σύγκρισης με τα δηλωθέντα εισοδήματα είναι σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί το επόμενο χρονικό διάστημα.
5) Οι εταιρίες που υποχρεούνται σε έκδοση φορολογικού πιστοποιητικού, ελέγχονται δειγματοληπτικά για την ορθότητα του ελέγχου από τους ορκωτούς ελεγκτές.
6) Στοιχεία για τις εξωχώριες εταιρίες με ακίνητη περιουσία έχουν συγκεντρωθεί για πρώτη φορά και επεξεργάζονται από τη ΓΓ Εσόδων με διενέργεια στοχευμένων ελέγχων. Ο έλεγχος αυτών που υπάγονται στις ΔΟΥ Κρανιδίου και Κύμης ανατέθηκε στην μονάδα ελέγχου προσώπων μεγάλου πλούτου. Επίσης δόθηκε εντολή στο ΣΔΟΕ να ερευνήσει στοιχεία που δημοσιεύθηκαν για εξωχώριες στις Βρετανικές Παρθένους νήσους με δραστηριότητα στην Ελλάδα και ήδη το ΣΔΟΕ με επιτόπιες επισκέψεις, όπου ήταν δυνατόν, συγκεντρώνει πληροφορίες, προκειμένου να προχωρήσει στην επεξεργασία τους και στην εξαγωγή συμπερασμάτων. Παράλληλα στο πλαίσιο της αλλαγής του κώδικα φορολογίας εισοδήματος εξετάζονται διατάξεις για την φοροαποφυγή και ειδικές διατάξεις για την φορολόγηση των εταιρειών αυτών στη χώρα πραγματικής διοίκησης κατά το πρότυπο άλλων νομοθεσιών (Controlled Foreign Corporations).
7) Στο πλαίσιο της αξιοποίησης περισσοτέρων στοιχείων τρίτων προς όφελος των ελεγκτικών υπηρεσιών, δρομολογείται, μέσα στο 2013, η δημιουργία εφαρμογής αρχείου τραπεζικών λογαριασμών. Το σύστημα αυτό θα μειώσει στο ελάχιστο τις καθυστερήσεις στην διεκπεραίωση αιτημάτων των ελεγκτικών υπηρεσιών.
8) Συγκεντρώνονται απαραίτητα στοιχεία για τις δαπάνες ώστε να διασταυρώνονται με τις φορολογικές δηλώσεις
9) Εκσυγχρονίσθηκε η νομοθεσία για τις ενδοομιλικές συναλλαγές και καταργήθηκε η δυαρχία των νομοθετικών καθεστώτων.
10) Σημαντικές δράσεις για την πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων είναι σε εξέλιξη, με στόχο να ολοκληρωθεί το κανονιστικό πλαίσιο και να προχωρήσει η εγκατάσταση συστημάτων εισροών εκροών, GPS και ιχνηθετών.
Από τα όσα προανέφερα προκύπτει η έμπρακτη βούληση της Κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής στην Ελλάδα. Σαφώς δεν έχει ολοκληρωθεί η προσπάθεια, η οποία είναι συνεχής. Ο αναμφισβήτητος στόχος να αποδείξει η ελληνική πολιτεία ότι είναι σε θέση να δώσει αποτελεσματικά τη μάχη. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για καθυστερήσεις και για ημίμετρα.
Σε αυτή όμως την προσπάθεια ζητάμε και την συνδρομή των πολιτών. Πρέπει να αντιληφθεί ο κάθε πολίτης ότι στον αγώνα κατά της φοροδιαφυγής πρέπει όλοι να συμμετέχουν γιατί η φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή υπονομεύουν την προσπάθεια για δημοσιονομική σταθερότητα και θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή και την κοινωνική πολιτική του Κράτους στερώντας του τα αναγκαία ποσά. Και κάτι επιπλέον: αν δεν αυξήσουμε τη φορολογική συμμόρφωση, με απλά λόγια αν δεν εκδίδονται αποδείξεις για να αναφέρω έναν τομέα φορολογικής συμμόρφωσης, θέτουμε υπό αμφισβήτηση ολόκληρη την προσπάθεια για μείωση των φόρων, αλλά και για εμπέδωση αισθήματος κοινωνικής δικαιοσύνης.
Το συμπέρασμα από όσα σας ανέφερα είναι ότι το 2013 είναι κρίσιμο έτος για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης τόσο στο νομοθετικό τομέα της φορολογίας όσο και στον τομέα της φορολογικής διοίκησης. Όσα δεν έγιναν στο παρελθόν πρέπει να ολοκληρωθούν γρήγορα διότι είναι ανάγκη η χώρα να ανταποκριθεί στις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες. Ο στόχος είναι να έχουμε με την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής ένα φορολογικό σύστημα και μια φορολογική διοίκηση που θα συμβάλει καίρια στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας, θα είναι σταθερό, απόλυτα ξεκάθαρο, θα καλλιεργεί κλίμα εμπιστοσύνης και θα ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες των πολιτών. Ένα σύστημα που θα ανακουφίζει δηλαδή τους φορολογούμενους και θα βοηθά την πατρίδα μας να προχωρά με βήματα αποφασιστικά στο μέλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου